Γράφει ὁ Κωνσταντῖνος Χολέβας,Πολιτικὸς Ἐπιστήμων
Τὰ δραματικὰ γεγονότα τοῦ Δεκεμβρίου-Ἰανουαρίου 1944 στὴν Ἀθήνα ἔχουν δώσει λαβὴ γιὰ τὴν καλλιέργεια μίας ὁλόκληρης μυθολογίας ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ ΚΚΕ καὶ ἄλλων συνιστωσῶν τῆς ἑλληνικῆς Ἀριστερᾶς. Προσωπικὰ δὲν συμμερίζομαι ἀπόψεις τύπου μαῦρο-ἄσπρο (π.χ. ὅλοι οἱ δεξιοὶ εἶναι καλοὶ καὶ ὅλοι οἱ ἀριστεροὶ εἶναι κακοί), ἀλλὰ πιστεύω ὅτι ἡ νέα γενιὰ Ἑλλήνων δὲν εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ τρέφεται μὲ τὴν μυθολογία καὶ τὴν παραφιλολογία μίας συγκεκριμένης παρατάξεως. Θὰ προσπαθήσω νὰ δώσω κάποιες παραμέτρους καὶ ὁρισμένα ἱστορικὰ στοιχεῖα, ὥστε νὰ βοηθήσω τὴν ἀπαγκίστρωση τῆς νεοελληνικῆς ἱστοριογραφίας ἀπὸ μύθους συστηματικὰ καὶ περίτεχνα καλλιεργημένους ἐπὶ δεκαετίες...
Ἐρώτημα 1ο. Τὸ ΚΚΕ ἐπὶ κατοχῆς ἁπλῶς βοηθοῦσε τὸν ἀγώνα κατὰ τῶν κατακτητῶν ἢ προετοίμαζε μεθοδικὰ τὴν ἁρπαγὴ τῆς ἐξουσίας καὶ τὸν ἔνοπλο ἀγώνα κατὰ τοῦ ἀστικοῦ κοινοβουλευτικοῦ καθεστῶτος; Παρὰ τοὺς τόνους μελανιοῦ ποὺ ἔχουν χυθεῖ τὰ γεγονότα καὶ τὰ ντοκουμέντα μιλοῦν ἀπὸ μόνα τους. Τὸ ΕΑΜ ἦταν μία ὀργάνωση –προμετωπίδα, στὴν ὁποία ἐντάχθηκαν βεβαίως πολλοὶ ἀκομμάτιστοι πατριῶτες γιὰ νὰ ἀπελευθερώσουν τὴν πατρίδα ἀπὸ τὴν τριπλῆ Κατοχή. Ὅμως τὸ ΚΚΕ ποτὲ δὲν ἔχασε τὸν ἔλεγχο καὶ χρησιμοποίησε τὴ στρατολόγηση ἁγνῶν πατριωτῶν γιὰ νὰ ἔχει ἑτοιμοπόλεμο στρατὸ γιὰ τὴν περίοδο μετὰ τὴν Ἀπελευθέρωση. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ τάση τοῦ ΕΛΑΣ (Ἑλληνικοῦ Λαϊκοῦ Ἀπελευθερωτικοῦ Στρατοῦ) νὰ διαλύει μὲ..... φονικὸ τρόπο ἀντίθετες ὀργανώσεις ἀκόμη καὶ τὴν Κεντροαριστερὴ ΕΚΚΑ τοῦ Συνταγματάρχη Ψαρροῦ. Η ΕΚΚΑ (Ἐθνικὴ καὶ Κοινωνικὴ Ἀπελευθέρωση) καὶ ἡ ἔνοπλη ὁμάδα της, τὸ 5/42 Σύνταγμα, δὲν εἶχε μεγάλη δύναμη, ἀλλὰ ὡς μὴ ἐλεγχομένη ἀπὸ τὸ ΚΚΕ ἐνοχλοῦσε. Ἔτσι φθάσαμε στὴ... δολοφονία τοῦ Ψαρροῦ στὸ Κλῆμα Δωρίδος ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ ( νύχτα τῆς 16ης πρὸς 17η Ἀπριλίου 1944).
Ὁ Ἄγγλος Συνταγματάρχης Κρὶς Γουντχάουζ, ὁ ὁποῖος ἀνῆκε τότε στὴ βρετανικὴ στρατιωτικὴ ἀποστολὴ ποὺ στήριζε τὴν ἑλληνικὴ Ἀντίσταση, γράφει τὰ ἑξῆς χαρακτηριστικά: «Γιὰ τοὺς ἡγέτες τοῦ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ -ὄχι ὅμως καὶ γιὰ πολλοὺς ἀπὸ τοὺς ὀπαδούς τους, τῶν ὁποίων ἦταν εὔκολο νὰ ἐκμεταλλευθοῦν τὸν ἐνθουσιασμὸ- ἡ πάλη κατὰ τῶν Γερμανῶν ἦταν δευτερεύουσα μέριμνα, ἡ ὁποία ἀναλαμβανόταν μόνο γιὰ σκοποὺς ποὺ ἐξυπηρετοῦσαν τὸν ἀρχικὸ σκοπὸ τῆς κατακτήσεως τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας»(1). Ὁ Γιουγκοσλάβος παρτιζάνος καὶ συνεργάτης τοῦ Κομμουνιστῆ ἡγέτη Τίτο, ὁ γνωστὸς Βουκμάνοβιτς-Τέμπο, ἂν καὶ ὑπῆρξε γιὰ ἕνα διάστημα σύμβουλος καὶ συνεργάτης τοῦ ΚΚΕ, παραδέχεται ὅτι μερικὲς φορὲς ὁ ΕΛΑΣ σκοπίμως ἀπέφευγε τὴ σύγκρουση μὲ τοὺς Γερμανοὺς καὶ Ἰταλοὺς γιὰ νὰ διατηρεῖ δυνάμεις γιὰ τὴν κατάληψη τῆς ἐξουσίας..
Ἐρώτημα 2ο. Τί προηγήθηκε τοῦ αἱματηροῦ συλλαλητηρίου τῆς 3.12.1944; Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Ἀθήνας στὶς 12.10.1944 σχηματίσθηκε Κυβέρνηση Ἐθνικῆς Ἑνότητος ὑπὸ τὸν Γεώργιο Παπανδρέου. Σ’ αὐτὴ συμμετεῖχαν καὶ Ὑπουργοὶ-Ὑφυπουργοὶ ἀπὸ τὸν χῶρο τοῦ ΕΑΜ χωρὶς νὰ εἶναι ὅλοι ἀκραῖοι κομμουνιστές. Αὐτοὶ ἤσαν οἱ Γ. Ζεῦγος, Μ. Πορφυρογένης, Α. Σβῶλος, Η. Τσιριμῶκος, Α. Ἀγγελόπουλος καὶ Ν. Ἀσκούτσης. Οἱ διαπραγματεύσεις εἶχαν καταλήξει στὴν ἀπόφαση νὰ διαλυθεῖ τὴν 1.12.1944 ἡ Πολιτοφυλακὴ τοῦ ΕΑΜ καὶ νὰ παραδώσει τὴ θέση της σὲ μία νέα Ἐθνοφυλακή, ἡ ὁποία θὰ ἀπετελεῖτο ἀπὸ ἄνδρες ὅλων τῶν ἀποχρώσεων καὶ κομμάτων. Ὅμως τὸ ΕΑΜ ἀρνήθηκε τὴν ἡμέρα ἐκείνη νὰ συμμορφωθεῖ καὶ μὲ ἐντολὴ τοῦ ΚΚΕ ἀποσύρθηκαν ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση οἱ ἀριστεροὶ Ὑπουργοί. Τὸ ΚΚΕ κρατοῦσε τὴν Πολιτοφυλακὴ γιὰ νὰ ἐπιτεθεῖ ἐναντίον τῶν Ἀγγλικῶν Δυνάμεων τοῦ Σκόμπι καὶ τῶν ἐλαχίστων κυβερνητικῶν δυνάμεων, ὅπως ἦταν ἡ Χωροφυλακὴ καὶ ἡ Ἀστυνομία Πόλεων. Ζήτησε δὲ ἄδεια γιὰ συλλαλητήριο στὶς 3 Δεκεμβρίου.
Ἐρώτημα 3ο. Ἡ ἄποψη τοῦ ΚΚΕ εἶναι ὅτι τὸ συλλαλητήριο ἦταν εἰρηνικό, ἀλλὰ τοὺς πυροβόλησαν ἐν ψυχρῶ οἱ ἀστυνομικοὶ ἀπὸ τὴ Μεγάλη Βρετανία καὶ ἀπὸ τὴν ταράτσα τῆς Βουλῆς. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ ἀπόφαση γιὰ γενικὴ ἐπανάσταση εἶχε ληφθεῖ πρὸ πολλοῦ. Πρὶν ἀπὸ τὸ συλλαλητήριο ἔνοπλοί του ΚΚΕ ἐπετέθησαν κατὰ τοῦ σπιτιοῦ τοῦ Πρωθυπουργοῦ Γ. Παπανδρέου καὶ τραυμάτισαν ἕναν ἀστυφύλακα, ἐνῶ στὸ Σύνταγμα σκότωσαν πρὶν ἀπὸ τὸ συλλαλητήριο ἄλλον ἕναν ἀστυνομικό. Τὴν πραγματικὴ εἰκόνα τῆς ἐπαναστατικῆς προετοιμασίας ὁμολογεῖ ἕνα τότε στέλεχος τοῦ ΚΚΕ, ὁ Α. Καλλιγᾶς, ὁ ὁποῖος γράφει τὰ ἑξῆς ἐξόχως ἐνδιαφέροντα:
«Οἱ ἐφημεριδοπῶλες διαλαλοῦσαν τὰ παραρτήματα (τῆς 1ης Δεκεμβρίου) μὲ τὴ μοιραία διαταγὴ καὶ τὸ διάγγελμα (τοῦ Σκόμπι) ποὺ ἀπειλοῦσε τὸ λαὸ μὲ λιμοκτονία καὶ οἰκονομικὸ βάραθρο. Τώρα πιὰ δὲν ἀπομένει καμμία ἐλπίδα. Καμμία ἐλπίδα; Ἴσως ἂν ὑποχωροῦσαν οἱ ἐαμικοί. Ἔτρεξα στὰ γραφεῖα τῆς ὀργάνωσης. Τὰ δωμάτια ἤσαν ἄδεια..... τὰ ἔγγραφα εἶχαν μεταφερθεῖ καὶ πολλὰ ἔπιπλα. Ἀπὸ τὰ στελέχη κανείς. Μόνο οἱ ἐλασίτες τῆς φρουρᾶς ὑπῆρχαν στὸ χτίριο καὶ μερικοὶ πολίτες. Χωρὶς νὰ ρωτήσω τίποτε, γύρισα πρὸς τὰ πίσω. Βγῆκα καὶ τράβηξα γιὰ τὸ Κόμμα. Μία ἀνάλογη ἔκπληξη μὲ περίμενε κι ἐκεῖ. Ὅλα εἶχαν μετακομιστεῖ. Τὸ χτίριο εἶχε ἀδειάσει. Ρώτησα τὸν ἄνθρωπο τῆς πόρτας: «Δὲν μοῦ λές, σύντροφε, μεταφερθήκανε τὰ γραφεῖα σας;». «Ἀπὸ σήμερά» μου ἀπάντησε. «Ποῦ» ξαναρώτησα μὲ ἀδημονία. «Στὴν παρανομία, σύντροφε», ἔκανε ζωηρὰ ὁ θυρωρός. «Δὲν κατάλαβες , λοιπόν, ἀκόμη, τί γίνεται;» Καὶ τότε κατάλαβα ὁριστικὰ καὶ ἀναμφισβήτητα τί γινότανε....»(2).
Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι δύο ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὸ συλλαλητήριο, ποὺ πυροδότησε τὴν ἔκρηξη, τὸ ΚΚΕ καὶ οἱ θυγατρικές του ὀργανώσεις εἶχαν ἤδη φυγαδεύσει τὰ στελέχη τους στὴν παρανομία καὶ εἶχαν κλείσει τὰ γραφεῖα τους. Ἡ ἀπόφαση γιὰ τὴν ἔνοπλη κατάληψη τῆς ἐξουσίας εἶχε ἤδη ληφθεῖ καὶ εἶναι μέγας μύθος νὰ ἐπιρρίπτεται ἡ εὐθύνη στὴν Ἀστυνομία, ὅτι δῆθεν μετέτρεψε σὲ αἱματηρὴ διαδήλωση ἕνα εἰρηνικὸ συλλαλητήριο. Τὸ τεχνηέντως παρουσιαζόμενο ὡς «εἰρηνικὸ συλλαλητήριο» ἦταν ἡ αἰχμὴ τοῦ δόρατος μίας προαποφασισμένης γενικῆς καὶ βίαιης ἐξέγερσης. Ἂν ἐπετύγχανε αὐτὴ ἡ ἐξέγερση ἡ Ἑλλὰς θὰ εἶχε μεταβληθεῖ σὲ ἕνα στρατόπεδο συγκεντρώσεως σταλινικοῦ τύπου, ἑκατομμύρια ἀντιφρονοῦντες (Βασιλόφρονες, Φιλελεύθεροι, Σοσιαλδημοκράτες κ.α) θὰ εἶχαν ἐκτελεσθεῖ ἢ ἐγκλεισθεῖ σὲ ἑλληνικὰ Γκουλὰγκ καὶ ἡ Μακεδονία καὶ ἡ Θράκη θὰ εἶχαν ἀποσχισθεῖ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Εὐτυχῶς ποὺ ὁ τελικὸς στόχος τῶν Δεκεμβριανῶν ἀπέτυχε. Αὐτὰ ποὺ εἴδαμε καὶ μάθαμε γιὰ τὰ κομμουνιστικὰ καθεστῶτα μετὰ τὴν κατάρρευσή τους τὸ 1989-1990 μᾶς πείθουν ὅτι ὁ Θεὸς καὶ ἡ αὐτοθυσία τῶν λίγων κυβερνητικῶν καὶ Βρετανῶν μαχητὼν ἔσωσαν τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ μύρια δεινά.
Ἐρώτημα 4ο. Πῶς δικαιολογεῖται τὸ ὄργιο σφαγῶν ἀμάχων, οἱ λεηλασίες σπιτιῶν καὶ καταστημάτων καὶ ἡ ἀπαγωγὴ ὁμήρων ἐκ μέρους τοῦ ΚΚΕ; Δὲν μιλοῦμε γιὰ θύματα σὲ μάχες μεταξὺ ἀντιπάλων ὁμάδων. Ἀναφερόμαστε σὲ ὁλόκληρες οἰκογένειες ποὺ βρέθηκαν παραμορφωμένες ἀπὸ τὴν ἐπαναστατικὴ βία τοῦ ΚΚΕ, τοῦ ΕΛΑΣ καὶ τῆς ΟΠΛΑ (κομμουνιστικὴ ὀργάνωση εἰδικευμένη σὲ πολιτικὲς δολοφονίες). Αὐτὰ τὰ κατέγραψαν Ἄγγλοι Ἐργατικοὶ (δηλαδὴ Κεντροαριστεροὶ ) ὑπὸ τὸν Βουλευτὴ Σιτρὶν ποὺ ἦλθε εἰδικὰ γι’ αὐτὸ τὸν σκοπὸ στὴν Ἀθήνα μετὰ τὴν καταστολὴ τῆς ἔνοπλης στάσης. Ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Δαμασκηνὸς ὑπολόγισε σὲ 65.000 τοὺς ἀμάχους ποὺ φονεύθηκαν. Πολλοὶ ἀπήχθησαν στὰ Κρώρα καὶ σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Ἀττικοβοιωτίας καὶ ἀναγκάσθηκαν νὰ περπατοῦν ἡμίγυμνοι μέσα στὸ κρύο του χειμώνα. Ἴσως τὸ ΚΚΕ ἤθελε νὰ ἐξαφανίσει τὴν ἡγεσία τῆς ἀστικῆς τάξης ἀπάγοντας καὶ δολοφονώντας ἰατρούς, δικηγόρους, Πανεπιστημιακοὺς καθηγητὲς καὶ ἀξιωματικούς. Ὅμως καὶ αὐτὴ ἡ ἑρμηνεία δὲν ἐξηγεῖ τὸ εὖρος καὶ τὸ μένος τῆς βίας, διότι μεταξὺ τῶν δολοφονηθέντων καὶ ἀπαχθέντων περιλαμβάνονταν καὶ ἁπλοὶ ἐργάτες, χαμηλόμισθοι ὑπάλληλοι, καὶ ἄνθρωποι κάθε τάξεως καὶ ἡλικίας.
Τὴν ἀπαράδεκτη βία καὶ αἱματοχυσία παραδέχθηκαν μὲ ὑπόμνημα πρὸς τὸν Ἀντιβασιλέα καὶ Ἀρχιεπίσκοπο Δαμασκηνὸ ὁρισμένα στελέχη τοῦ ΚΚΕ καὶ τῶν συνεργαζομένων ἀριστερῶν δυνάμεων. Τὸ κείμενο δημοσιεύθηκε στὸν Ριζοσπάστη τῆς 5.4.1945, φέρει τὶς ὑπογραφὲς τῶν Σιάντου, Ζεύγου, Πορφυρογένη, Σβώλου, Ἀγγελόπουλου, Ἀσκούτση, Μάντακα κ.α. καὶ λέει μεταξὺ ἄλλων: «Ἔγινε ἕνα κίνημα ποὺ ὅλοι ἀναγνωρίζουν ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ γίνει καὶ ἔπρεπε νὰ εἶχε ἀποφευχθεῖ. .... Καὶ δυστυχῶς κατὰ τὸ κίνημα αὐτὸ ἔγιναν ὅσα ἔγιναν ἐναντίον ἀμάχων καὶ ἀθώων...».
Τὴν ἴδια ἀκριβῶς ἡμέρα συνῆλθε ἡ 11η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ καὶ κατέγραψε τὰ κυριώτερα λάθη ποὺ ὁδήγησαν στὴν ἀποτυχία τῆς ἐξέγερσης: Ἐπισημαίνονται κυρίως «ἡ ὄχι σωστὴ ἐκτίμηση τῶν διαθέσεων καὶ τοῦ ρόλου τῆς ἀγγλικῆς κυβέρνησης τοῦ Τσώρτσιλ», ἡ «ὑποτίμηση τῶν διαθέσεων τῆς ἀντίδρασης τόσο στὸ ἐσωτερικὸ ὅσο καὶ στὸ ἐξωτερικὸ» καὶ ἡ «ὑπερεκτίμηση τῶν δυνατοτήτων τοῦ ΚΚΕ».
Γιὰ τὴν ἱστορία ἀξίζει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι στὶς 3 Ἰανουαρίου τὰ δύο μεγάλα κόμματα Λαϊκὸ καὶ Φιλελευθέρων γιὰ νὰ στηρίξουν τὸν ἀγώνα ὑπὲρ τῆς ἀστικῆς δημοκρατίας σχημάτισαν καὶ στήριξαν τὴν Κυβέρνηση ὑπὸ τὸν Νικόλαο Πλαστήρα. Στὶς 10 Ἰανουαρίου συνήφθη ἀνακωχὴ καὶ ἀπὸ 2 ἕως 12 Φεβρουαρίου 1945 συνεκλήθη στὴ Βάρκιζα συνάντηση μεταξύ της Κυβερνήσεως καὶ τοῦ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μὲ στόχο τὴν παράδοση τοῦ ὁπλισμοῦ ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ. Ἐκεῖ ὑπεγράφη ἡ ἱστορικὴ Συμφωνία τῆς Βάρκιζας, δόθηκε ὑπόσχεση νὰ μὴν τιμωρηθοῦν οἱ ἡγέτες τῆς ἐξέγερσης καὶ ἐπετράπη ἡ ἐλεύθερη διάδοση τῶν κομμουνιστικῶν ἰδεῶν. Ἀργότερα ὁ Γενικὸς Γραμματέας τοῦ ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης κατηγόρησε τὸν Γιώργη Σιάντο ὡς προδότη καὶ ὡς κύριο ὑπεύθυνο γὶ τὴν ἥττα στὴ μάχη τῆς Ἀθήνας τὸν Δεκέμβριο 1944.
Ἐρώτημα 5ο. Θὰ κέρδιζε ἢ θὰ ἔχανε τὸ ΚΚΕ ἂν ἀπέφευγε τὴν ἔνοπλη ρήξη καὶ ἂν ἀκολουθοῦσε πολιτικὲς μεθόδους ἐπιρροῆς; Ὁ γνώστης τῆς ἐποχῆς, ἀείμνηστος πολιτικὸς καὶ ἱστορικὸς Εὐάγγελος Ἀβέρωφ (1908-1990) ξεκίνησε ὡς στέλεχος τῶν Φιλελευθέρων, στὴ συνέχεια διετέλεσε στενὸς συνεργάτης καὶ Ὑπουργὸς τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ καὶ ἔγινε ἀρχηγὸς ἐπὶ ἕνα διάστημα τῆς Νέας Δημοκρατίας) παρατηρεῖ τὰ ἑξῆς:
«....Τὸ Κόμμα μποροῦσε πράγματι ἂν παραιτεῖτο τῆς τραγικῆς ἐξεγέρσεως τοῦ Δεκεμβρίου τοῦ 1944 νὰ καταλάβει μία θέση ἐξέχουσα καὶ ἴσως δεσπόζουσα στὴν πολιτικὴ ζωὴ τῆς χώρας. Κατὰ τὸ τέλος τοῦ 1944 βρισκόταν στὴν Κυβέρνηση. Εἶχε ἀποκτήσει συμμάχους σὲ ὅλες τὶς τάξεις τοῦ πληθυσμοῦ. Οἱ πλεῖστοι ἀπὸ αὐτοὺς , ἂν καὶ ἀκόμη διατηροῦσαν ἀμφιβολίες ἀπέναντί του ἦταν τοῦ λοιποῦ τόσον ἐκτεθειμένοι ὥστε θὰ συνοδοιποροῦσαν κατ’ ἀνάγκην μαζί του. Ἐξάλλου τὸ ΚΚΕ εἶχε εἰσχωρήσει παντοῦ καὶ οἱ ἀντίπαλοί του ἦταν ἀδύνατοι καὶ διηρημένοι. Ἡ πολιτικὴ διαδικασία τοῦ προσέφερε πλεονεκτήματα σαφῆ, βέβαια, καὶ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου ἴσως ἀποφασιστικά. Εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβει κανεὶς πῶς τὸ ΚΚΕ ἄφησε νὰ τοῦ διαφύγουν ὅλες αὐτὲς οἱ ἐξαιρετικὲς εὐκαιρίες.
Ἴσως αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι τὸ ΚΚΕ ἀκολουθοῦσε δύο ἀντίθετες γραμμὲς καὶ δὲν ἀπεφάσιζε νὰ ἀκολουθήσει τὴ μία ἢ τὴν ἄλλη: Κυμαινόταν συνεχῶς μεταξύ του ἀγῶνος καὶ τοῦ συμβιβασμοῦ, μεταξύ της γραμμῆς τῆς δυνάμεως καὶ τῆς γραμμῆς τῆς πολιτικῆς. Χρησιμοποίησε τὸν ἀγώνα καὶ τὴ δύναμη μόνο στὸν «τρίτο γύρο». Ἂν εἶχε νωρίτερα ἀκολουθήσει τὴ μία ἢ τὴν ἄλλη γραμμὴ εἶναι πιθανὸν ὅτι ὁ καταστρεπτικὸς γι’ αὐτὸν «τρίτος γύρος» δὲν θὰ χρειαζόταν» (3). (Ὁ Ἀβέρωφ μὲ τὸν ὄρο «τρίτος γύρος» ἀναφέρεται στὴν ἔνοπλη σύγκρουση τοῦ 1946-1949 ἀπὸ τὴν ὁποία τὸ ΚΚΕ ἐξῆλθε ἡττημένο καὶ ὁδηγήθηκε στὴν παρανομία).
Ἐρώτημα 6ο. Σήμερα τί πρέπει νὰ μαθαίνουν οἱ νέοι μας; Νομίζω ὅτι εἶναι καιρὸς νὰ ἰσορροπήσει τὸ ἐκκρεμές της ἑλληνικῆς ἱστοριογραφίας. Ἀπὸ τὸ 1949 ἕως τὸ 1974 ἀκουγόταν καὶ γραφόταν μόνον ἡ ἀντικομμουνιστικὴ πλευρὰ τῶν γεγονότων τοῦ 1941-1949, στὰ ὁποῖα περιλαμβάνονται καὶ τὰ Δεκεμβριανά. Ἀπὸ τὸ 1974 μέχρι σήμερα ἀκούγεται κατὰ κόρον καὶ καθ’ ὑπερβολὴν ἡ ἄποψη τοῦ ΚΚΕ καὶ ἡ ἑρμηνεία τῆς ἀριστερόστροφης ἱστοριογραφίας. Ἐπιτέλους πρέπει ἡ σύγχρονη Ἑλληνικὴ Δημοκρατία καὶ ἡ κοινωνία νὰ ἀναγνωρίσει ὅτι ὅσοι Χωροφύλακες, Ἀστυφύλακες, Λιμενοφύλακες, στρατιωτικοὶ κ.ἃ σκοτώθηκαν ὑπερασπιζόμενοι τὴ νόμιμη Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος δὲν ἤσαν «μοναρχοφασίστες», οὔτε συνεργάτες τῶν Ναζί, οὔτε ἐνήργησαν μόνοι τους καὶ αὐθαιρέτως. Ὑπεράσπισαν τὴ δημοκρατία, τὸν Κοινοβουλευτισμό, τὴν οἰκονομικὴ εὐημερία καὶ τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα τῆς χώρας. Πρὸς Θεοῦ, δὲν προτείνω νὰ ξανακαλλιεργήσουμε ἕναν παρωχημένου τύπου ἀντικομμουνισμό. Ἀλλὰ προτείνω νὰ γίνει προσπάθεια ἀπὸ τὸν Δεξιὸ καὶ Κεντρῶο χῶρο γιὰ νὰ διαδοθοῦν περισσότερο τὰ σοβαρὰ καὶ ψύχραιμα βιβλία ποὺ ἐπικρίνουν τὸ ΚΚΕ γιὰ τὰ Δεκεμβριανά, ὅπως π.χ. τὸ βιβλίο «Φωτιὰ καὶ Τσεκούρι» τοῦ Εὐαγγέλου Ἀβέρωφ. Καὶ νὰ ὀργανωθοῦν ἱστορικὰ συμπόσια, στὰ ὁποῖα νὰ μπορέσουν νὰ ἀκουσθοῦν ἐλεύθερα ὅλες οἱ ἀπόψεις
Εἶναι κωμικοτραγικὸ μετὰ τὴν κατάρρευση τῶν ἀνατολικῶν καθεστώτων σταλινικοῦ τύπου νὰ βλέπουμε ἀριστεροὺς συγγραφεῖς σὲ ὅλη τὴν Εὐρώπη νὰ καταγράφουν καὶ νὰ ἐπικρίνουν τὰ ἐγκλήματα καὶ τὰ ἄλλα σφάλματα τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων ἢ καθεστώτων καὶ στὴ χώρα μας νὰ ἐμποδίζονται ἀπὸ τραμπούκους οἱ Γάλλοι συγγραφεῖς ποὺ ἦλθαν στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ νὰ παρουσιάσουν τὸ βιβλίο «Ἡ μαύρη βίβλος τοῦ Κομμουνισμοῦ» (ἐκδόσεις ΕΣΤΙΑ). Φυσικὰ δέχομαι ὅτι ἀγριότητες διεπράχθησαν πιθανὸν καὶ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν κυβερνητικῶν ἢ τῶν βρετανικῶν δυνάμεων. Σὲ ἕναν πόλεμο κανεὶς δὲν εἶναι ἅγιος. Ὅμως στὴν περίπτωση τῶν κυβερνητικῶν ἐπρόκειτο γιὰ μεμονωμένα περιστατικὰ ἐνῶ στὴν περίπτωση τοῦ ΚΚΕ καὶ τῆς ΟΠΛΑ ἐπρόκειτο γιὰ σταθερὴ καὶ μεθοδευμένη γραμμή.
Καιρὸς νὰ ὁμονοήσουμε οἱ Ἕλληνες, διότι οἱ στιγμὲς εἶναι δύσκολες. Ὅμως ἡ ὁμόνοια καὶ ἡ καταλλαγὴ δὲν ἐπιτυγχάνονται μὲ μονομερεῖς διαστρεβλώσεις τῆς Ἱστορίας καὶ μὲ συνεχῆ καλλιέργεια μύθων ἀπὸ μία παράταξη, ἡ ὁποία προκάλεσε μεγάλο θρῆνο καὶ μεγάλη ζημιὰ στὸν τόπο καὶ καλὸ θὰ ἦταν κάποτε νὰ καθήσει ταπεινὰ καὶ νὰ κάνει τὴ σκληρὴ αὐτοκριτική της. Ὄχι μόνο γιὰ τὰ Δεκεμβριανά, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν τυφλὴ ὑποταγὴ στὸν αἱμοσταγῆ δικτάτορα Στάλιν, γιὰ τὸ αἴτημα τῆς ἀπόσχισης ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τῆς Μακεδονίας καὶ γιὰ πολλὰ ἄλλα.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. C.M. Woodhouse: Apple of Discord, London 1948, σέλ. 141.
2. Α. Καλλιγά: «Φλεγόμενη Πολιτεία- Ἡ μάχη τῆς Ἀθήνας», Ἀθήνα 1946 , σελίδα 13 (Παραπέμπει σ’ αὐτὸν ὁ Θεοφ. Παπακωνσταντίνου στὸ βιβλίο τοῦ «Ἀνατομία τῆς Ἐπαναστάσεως, Ἀθήνα 1952).
3. Εὖ. Ἀβέρωφ-Τοσίτσα: Φωτιὰ καὶ Τσεκούρι- Ἑλλὰς 1946-49 καὶ τὰ προηγηθέντα, Βιβλιοπωλεῖον τῆς ΕΣΤΙΑΣ, Ἀθήνα 2010 (πρώτη μονοτονικὴ ἔκδοση), σέλ. 146-147
πηγή: ἐφημ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 26/11/2011
Τὴν ἴδια ἀκριβῶς ἡμέρα συνῆλθε ἡ 11η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ ΚΚΕ καὶ κατέγραψε τὰ κυριώτερα λάθη ποὺ ὁδήγησαν στὴν ἀποτυχία τῆς ἐξέγερσης: Ἐπισημαίνονται κυρίως «ἡ ὄχι σωστὴ ἐκτίμηση τῶν διαθέσεων καὶ τοῦ ρόλου τῆς ἀγγλικῆς κυβέρνησης τοῦ Τσώρτσιλ», ἡ «ὑποτίμηση τῶν διαθέσεων τῆς ἀντίδρασης τόσο στὸ ἐσωτερικὸ ὅσο καὶ στὸ ἐξωτερικὸ» καὶ ἡ «ὑπερεκτίμηση τῶν δυνατοτήτων τοῦ ΚΚΕ».
Γιὰ τὴν ἱστορία ἀξίζει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι στὶς 3 Ἰανουαρίου τὰ δύο μεγάλα κόμματα Λαϊκὸ καὶ Φιλελευθέρων γιὰ νὰ στηρίξουν τὸν ἀγώνα ὑπὲρ τῆς ἀστικῆς δημοκρατίας σχημάτισαν καὶ στήριξαν τὴν Κυβέρνηση ὑπὸ τὸν Νικόλαο Πλαστήρα. Στὶς 10 Ἰανουαρίου συνήφθη ἀνακωχὴ καὶ ἀπὸ 2 ἕως 12 Φεβρουαρίου 1945 συνεκλήθη στὴ Βάρκιζα συνάντηση μεταξύ της Κυβερνήσεως καὶ τοῦ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μὲ στόχο τὴν παράδοση τοῦ ὁπλισμοῦ ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ. Ἐκεῖ ὑπεγράφη ἡ ἱστορικὴ Συμφωνία τῆς Βάρκιζας, δόθηκε ὑπόσχεση νὰ μὴν τιμωρηθοῦν οἱ ἡγέτες τῆς ἐξέγερσης καὶ ἐπετράπη ἡ ἐλεύθερη διάδοση τῶν κομμουνιστικῶν ἰδεῶν. Ἀργότερα ὁ Γενικὸς Γραμματέας τοῦ ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης κατηγόρησε τὸν Γιώργη Σιάντο ὡς προδότη καὶ ὡς κύριο ὑπεύθυνο γὶ τὴν ἥττα στὴ μάχη τῆς Ἀθήνας τὸν Δεκέμβριο 1944.
Ἐρώτημα 5ο. Θὰ κέρδιζε ἢ θὰ ἔχανε τὸ ΚΚΕ ἂν ἀπέφευγε τὴν ἔνοπλη ρήξη καὶ ἂν ἀκολουθοῦσε πολιτικὲς μεθόδους ἐπιρροῆς; Ὁ γνώστης τῆς ἐποχῆς, ἀείμνηστος πολιτικὸς καὶ ἱστορικὸς Εὐάγγελος Ἀβέρωφ (1908-1990) ξεκίνησε ὡς στέλεχος τῶν Φιλελευθέρων, στὴ συνέχεια διετέλεσε στενὸς συνεργάτης καὶ Ὑπουργὸς τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ καὶ ἔγινε ἀρχηγὸς ἐπὶ ἕνα διάστημα τῆς Νέας Δημοκρατίας) παρατηρεῖ τὰ ἑξῆς:
«....Τὸ Κόμμα μποροῦσε πράγματι ἂν παραιτεῖτο τῆς τραγικῆς ἐξεγέρσεως τοῦ Δεκεμβρίου τοῦ 1944 νὰ καταλάβει μία θέση ἐξέχουσα καὶ ἴσως δεσπόζουσα στὴν πολιτικὴ ζωὴ τῆς χώρας. Κατὰ τὸ τέλος τοῦ 1944 βρισκόταν στὴν Κυβέρνηση. Εἶχε ἀποκτήσει συμμάχους σὲ ὅλες τὶς τάξεις τοῦ πληθυσμοῦ. Οἱ πλεῖστοι ἀπὸ αὐτοὺς , ἂν καὶ ἀκόμη διατηροῦσαν ἀμφιβολίες ἀπέναντί του ἦταν τοῦ λοιποῦ τόσον ἐκτεθειμένοι ὥστε θὰ συνοδοιποροῦσαν κατ’ ἀνάγκην μαζί του. Ἐξάλλου τὸ ΚΚΕ εἶχε εἰσχωρήσει παντοῦ καὶ οἱ ἀντίπαλοί του ἦταν ἀδύνατοι καὶ διηρημένοι. Ἡ πολιτικὴ διαδικασία τοῦ προσέφερε πλεονεκτήματα σαφῆ, βέβαια, καὶ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου ἴσως ἀποφασιστικά. Εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβει κανεὶς πῶς τὸ ΚΚΕ ἄφησε νὰ τοῦ διαφύγουν ὅλες αὐτὲς οἱ ἐξαιρετικὲς εὐκαιρίες.
Ἴσως αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι τὸ ΚΚΕ ἀκολουθοῦσε δύο ἀντίθετες γραμμὲς καὶ δὲν ἀπεφάσιζε νὰ ἀκολουθήσει τὴ μία ἢ τὴν ἄλλη: Κυμαινόταν συνεχῶς μεταξύ του ἀγῶνος καὶ τοῦ συμβιβασμοῦ, μεταξύ της γραμμῆς τῆς δυνάμεως καὶ τῆς γραμμῆς τῆς πολιτικῆς. Χρησιμοποίησε τὸν ἀγώνα καὶ τὴ δύναμη μόνο στὸν «τρίτο γύρο». Ἂν εἶχε νωρίτερα ἀκολουθήσει τὴ μία ἢ τὴν ἄλλη γραμμὴ εἶναι πιθανὸν ὅτι ὁ καταστρεπτικὸς γι’ αὐτὸν «τρίτος γύρος» δὲν θὰ χρειαζόταν» (3). (Ὁ Ἀβέρωφ μὲ τὸν ὄρο «τρίτος γύρος» ἀναφέρεται στὴν ἔνοπλη σύγκρουση τοῦ 1946-1949 ἀπὸ τὴν ὁποία τὸ ΚΚΕ ἐξῆλθε ἡττημένο καὶ ὁδηγήθηκε στὴν παρανομία).
Ἐρώτημα 6ο. Σήμερα τί πρέπει νὰ μαθαίνουν οἱ νέοι μας; Νομίζω ὅτι εἶναι καιρὸς νὰ ἰσορροπήσει τὸ ἐκκρεμές της ἑλληνικῆς ἱστοριογραφίας. Ἀπὸ τὸ 1949 ἕως τὸ 1974 ἀκουγόταν καὶ γραφόταν μόνον ἡ ἀντικομμουνιστικὴ πλευρὰ τῶν γεγονότων τοῦ 1941-1949, στὰ ὁποῖα περιλαμβάνονται καὶ τὰ Δεκεμβριανά. Ἀπὸ τὸ 1974 μέχρι σήμερα ἀκούγεται κατὰ κόρον καὶ καθ’ ὑπερβολὴν ἡ ἄποψη τοῦ ΚΚΕ καὶ ἡ ἑρμηνεία τῆς ἀριστερόστροφης ἱστοριογραφίας. Ἐπιτέλους πρέπει ἡ σύγχρονη Ἑλληνικὴ Δημοκρατία καὶ ἡ κοινωνία νὰ ἀναγνωρίσει ὅτι ὅσοι Χωροφύλακες, Ἀστυφύλακες, Λιμενοφύλακες, στρατιωτικοὶ κ.ἃ σκοτώθηκαν ὑπερασπιζόμενοι τὴ νόμιμη Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος δὲν ἤσαν «μοναρχοφασίστες», οὔτε συνεργάτες τῶν Ναζί, οὔτε ἐνήργησαν μόνοι τους καὶ αὐθαιρέτως. Ὑπεράσπισαν τὴ δημοκρατία, τὸν Κοινοβουλευτισμό, τὴν οἰκονομικὴ εὐημερία καὶ τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα τῆς χώρας. Πρὸς Θεοῦ, δὲν προτείνω νὰ ξανακαλλιεργήσουμε ἕναν παρωχημένου τύπου ἀντικομμουνισμό. Ἀλλὰ προτείνω νὰ γίνει προσπάθεια ἀπὸ τὸν Δεξιὸ καὶ Κεντρῶο χῶρο γιὰ νὰ διαδοθοῦν περισσότερο τὰ σοβαρὰ καὶ ψύχραιμα βιβλία ποὺ ἐπικρίνουν τὸ ΚΚΕ γιὰ τὰ Δεκεμβριανά, ὅπως π.χ. τὸ βιβλίο «Φωτιὰ καὶ Τσεκούρι» τοῦ Εὐαγγέλου Ἀβέρωφ. Καὶ νὰ ὀργανωθοῦν ἱστορικὰ συμπόσια, στὰ ὁποῖα νὰ μπορέσουν νὰ ἀκουσθοῦν ἐλεύθερα ὅλες οἱ ἀπόψεις
Εἶναι κωμικοτραγικὸ μετὰ τὴν κατάρρευση τῶν ἀνατολικῶν καθεστώτων σταλινικοῦ τύπου νὰ βλέπουμε ἀριστεροὺς συγγραφεῖς σὲ ὅλη τὴν Εὐρώπη νὰ καταγράφουν καὶ νὰ ἐπικρίνουν τὰ ἐγκλήματα καὶ τὰ ἄλλα σφάλματα τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων ἢ καθεστώτων καὶ στὴ χώρα μας νὰ ἐμποδίζονται ἀπὸ τραμπούκους οἱ Γάλλοι συγγραφεῖς ποὺ ἦλθαν στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ νὰ παρουσιάσουν τὸ βιβλίο «Ἡ μαύρη βίβλος τοῦ Κομμουνισμοῦ» (ἐκδόσεις ΕΣΤΙΑ). Φυσικὰ δέχομαι ὅτι ἀγριότητες διεπράχθησαν πιθανὸν καὶ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν κυβερνητικῶν ἢ τῶν βρετανικῶν δυνάμεων. Σὲ ἕναν πόλεμο κανεὶς δὲν εἶναι ἅγιος. Ὅμως στὴν περίπτωση τῶν κυβερνητικῶν ἐπρόκειτο γιὰ μεμονωμένα περιστατικὰ ἐνῶ στὴν περίπτωση τοῦ ΚΚΕ καὶ τῆς ΟΠΛΑ ἐπρόκειτο γιὰ σταθερὴ καὶ μεθοδευμένη γραμμή.
Καιρὸς νὰ ὁμονοήσουμε οἱ Ἕλληνες, διότι οἱ στιγμὲς εἶναι δύσκολες. Ὅμως ἡ ὁμόνοια καὶ ἡ καταλλαγὴ δὲν ἐπιτυγχάνονται μὲ μονομερεῖς διαστρεβλώσεις τῆς Ἱστορίας καὶ μὲ συνεχῆ καλλιέργεια μύθων ἀπὸ μία παράταξη, ἡ ὁποία προκάλεσε μεγάλο θρῆνο καὶ μεγάλη ζημιὰ στὸν τόπο καὶ καλὸ θὰ ἦταν κάποτε νὰ καθήσει ταπεινὰ καὶ νὰ κάνει τὴ σκληρὴ αὐτοκριτική της. Ὄχι μόνο γιὰ τὰ Δεκεμβριανά, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν τυφλὴ ὑποταγὴ στὸν αἱμοσταγῆ δικτάτορα Στάλιν, γιὰ τὸ αἴτημα τῆς ἀπόσχισης ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τῆς Μακεδονίας καὶ γιὰ πολλὰ ἄλλα.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. C.M. Woodhouse: Apple of Discord, London 1948, σέλ. 141.
2. Α. Καλλιγά: «Φλεγόμενη Πολιτεία- Ἡ μάχη τῆς Ἀθήνας», Ἀθήνα 1946 , σελίδα 13 (Παραπέμπει σ’ αὐτὸν ὁ Θεοφ. Παπακωνσταντίνου στὸ βιβλίο τοῦ «Ἀνατομία τῆς Ἐπαναστάσεως, Ἀθήνα 1952).
3. Εὖ. Ἀβέρωφ-Τοσίτσα: Φωτιὰ καὶ Τσεκούρι- Ἑλλὰς 1946-49 καὶ τὰ προηγηθέντα, Βιβλιοπωλεῖον τῆς ΕΣΤΙΑΣ, Ἀθήνα 2010 (πρώτη μονοτονικὴ ἔκδοση), σέλ. 146-147
πηγή: ἐφημ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 26/11/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου